Kontakt : +48 577 742 274

Wśród dowodów jakie mogą być wykorzystane w procesie o odszkodowanie za represje można wymienić dowody z dokumentów, zeznania świadków, opinie biegłych i wyjaśnienia stron. Ponadto sąd może dopuścić inne dowody, które mogą być przydatne dla rozstrzygnięcia. 

Dokumenty

Z uwagi na fakt, iż kwestie związane z represjami organów władzy sądowniczej oraz organów ścigania mają charakter historyczny, głównym dowodem wykorzystywanym zarówno w procesie stwierdzenia nieważności orzeczenia jak i dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia, będą akta archiwalne. Pokrzywdzeni bądź ich rodziny często posiadają wyroki skazujące, postanowienia dotyczące zatrzymania lub tymczasowego aresztowania. Są to ważne dowody, które pozwalają ustalić pozostałe powstałe w sprawie dokumenty. Sygnatura akt znajdująca się na wyrokach bądź postanowieniach wydawanych na etapie śledztwa, pozwala skutecznie poszukiwacz dokumentów archiwalnych. Są one niezbędne celem ustalenia jakie konkretnie orzeczenie organów ścigania bądź sądu ma podlegać unieważnieniu. Zawierają również istotne informacje dotyczące szykan, krzywd i strat jakie poniósł represjonowany. Są wśród nich materiały operacyjne z informacjami i notatkami z obserwacji, zeznania składne przed organami urzędu bezpieczeństwa, prokuratorem i sądem, protokoły rozpraw, postanowienia i wyroki, a także informacje o osadzeniu i zwolnieniu z zakładu karnego. Najczęściej dokumenty te pozostają w posiadaniu miejscowego sądu bądź Instytutu Pamięci Narodowej. Przed wszczęciem postępowania przed sądem, kluczowym jest zapoznanie się z nimi. Nie wykluczone również, iż sam represjonowany będzie w posiadaniu dokumentów, których nie znajdziemy w zbiorach archiwalnych sądu lub IPN. To nie wyłącza wykorzystania takiego dokumentu. Należy zatem pamiętać aby złożyć wniosek dowodowy o przeprowadzenie dowodu z takiego dokumentu pozostającego w zbiorze prywatnym oraz wskazać właściwe fakty na które dowód ma być przeprowadzony.

Zeznania świadków

Wśród istotnych dowodów są również świadkowie zdarzeń. Często bywa tak, że osoby represjonowane były zatrzymywane, przesłuchiwane, a nawet sądzone wraz ze swoimi przyjaciółmi bądź znajomymi. Zwłaszcza działalność w zorganizowanych grupach opozycji antykomunistycznej, czy to mających charakter zbrojny (w początkowych latach PRL), czy też w Solidarności lub innych organizacjach o profilu antykomunistycznym przyczyniała się do współdzielenia ciężkich chwil spędzanych na przesłuchaniach, w celach i salach sądowych. Świadkowie ci mogą potwierdzić charakter działalności podejmowanej przez pokrzywdzonego, co istotne jest w kwestii stwierdzenia nieważności orzeczenia, a także intensywność negatywnych przeżyć jakim poddany był represjonowany. Chodzi tu zarówno o cierpienia fizyczne (zatrzymani nie rzadko byli bici, bądź stosowano wobec nich inne tortury) ale także krzywdy psychiczne. 

Inne dowody

Poza powyższymi, sąd może wysłuchać również samych wnioskodawców, a także przeprowadzić inne dowody, jeżeli uzna je za konieczne. Istotnym jest, iż występując jako strona postępowania sądowe należy zachować aktywność w kwestii dowodowej. Strona powinna sama zgłaszać wnioski dowodowe, dostarczać dowody na poparcie własnych tez oraz wskazywać fakty na jakie mają być przeprowadzone dowodowy. Bierność w postępowaniu może mieć bardzo zły finał. Brak dowodów na poparcie tez przedstawianych w sądzie zakończy się negatywnym rozstrzygnięciem.  

Artykuły z tej kategorii